نحوه تشخیص قطعات الکترونیک اورجینال از تقلبی

 

 این سند نتیجه سال‌ها بازرسی قطعات در شرکت AERI  و مشارکت این شرکت در کمیته‌های صنعتی و سمپوزیوم‌های مرتبط با جلوگیری از افزایش قطعات الکترونیکی تقلبی است. هدف شرکت AERI از انتشار این سند این است که نشان دهد چگونه قطعات تقلبی را شناسایی کنید و از ارزیابی خود مطمئن باشید.

برای همه توزیع کنندگان قطعات الکترونیکی و تولید کنندگان تجهیزات الکترونیکی ضروری است که تمام قطعات الکترونیکی ورودی را از نظر اصالت بررسی کنند. قطعات الکترونیکی تقلبی بیشتر در کشور چین رایج است. اگرچه ما از توزیع کنندگان غیرمجاز آن منطقه به طور مستقیم خرید نمی کنیم، اما همچنان قطعات تقلبی را به صورت هفتگی دریافت می کنیم. اغلب قطعات تقلبی‌، توسط تامین‌کنندگان قدیمی و معتبری که برای تشخیص قطعات الکترونیکی تقلبی آموزش ندیده‌اند، به دست ما می‌رسد.

تشخیص قطعات الکترونیک اورجینال از تقلبی

ما آموزش روش تشخیص قطعات الکترونیک اورجینال از تقلبی را با ساده ترین ابزارهای ضروری برای تشخیص قطعات تقلبی شروع خواهیم کرد. در این مسیر شما به تمام ابزارهای استاندارد برای جابجایی قطعات حساس به الکترواستاتیک نیاز دارید. برای تشخیص قطعات تقلبی نیز به یک میکروسکوپ با بزرگنمایی حداقل 30 برابر نیاز دارید. همچنین مهم است که میکروسکوپ شما دارای دوربین باشد تا بتواند از قطعات عکس برداری نماید. در برخی از فرآیندهای تشخیص قطعات الکترونیکی تقلبی شما نیاز به ارسال عکس ها به منابع مختلف برای ارزیابی و مقایسه قطعات دارید. علاوه بر میکروسکوپ، برای بررسی ماندگاری نوشتار و مارکینگ قطعه، به یک حلال نیز نیاز خواهید داشت. استون یک ماده شیمیایی رایج برای تعیین اینکه آیا قطعه مورد نظر ریمارک شده است، اما یک حلال قوی‌تر ترکیبی از 3 قسمت تینر یا حلال رنگ و یک قسمت الکل است. این مخلوطی است که در استاندارد MIL-STD-883 (روش 2015.13) برای سنجش پایداری نوشتار قطعات الکترونیک از آن استفاده می‌شود.

برای شروع بازرسی برای تشخیص قطعات الکترونیک اورجینال از تقلبی، کار را با بازرسی بصری بسته‌بندی قطعات شروع می کنیم. برخی از نشانه هایی که باید به دنبال آنها باشید عبارتند از:

·       غلط املایی روی برچسب های سازنده

·       مطابقت نداشتن تاریخ روی برچسب با کدهای تاریخ درج شده بر روی قطعات

·       کدهای تاریخی که امکان پذیر نیست. مانند هفته 57 سال 2006  (0657)

·       کدهای تاریخ مربوط به آینده

·       اگر قطعات حساس به رطوبت هستند، به یک بسته سیلیکا ژل و کارت نشانگر رطوبت نیاز دارند. اغلب جعل کنندگان این ویژگی را در مورد قطعات حساس به رطوبت را فراموش می کنند. الزامات خاص قطعه معمولاً در دیتاشیت یافت می شود.

 بررسی تورفتگی‌ها

بیشتر آیسی‌های دارای پکیج پلاستیکی، دارای حفره هایی هستند که به طور هدفمند در طول فرآیند قالب سازی ایجاد می شوند. برخی از آنها برای تشخیص جهت نصب و برخی دیگر فقط بخشی از فرایند قالبسازی است. طبق گفته سازندگانی که با آنها صحبت کرده ایم، حفره های قالب باید تمیز باشند. بررسی این تورفتگی ها راه شماره یک ما برای تشخیص قطعات تقلبی است. جعل‌کنندگان برای ایجاد بی‌نقص و تمیز این مشکل دارند. تصاویری که در ادامه می‌آیند نمونه‌هایی از آنچه در انبار خود دریافت کرده‌ایم است و توضیح کوچکی از مشاهده ما در ادامه می‌آید.

این دو قطعه در یک لات دریافت شده‌اند و دارای پارت نامبر یکسان هستند. انتهای مشابه این دو قطعه در کنار هم قرار گرفته و می بینید که یکی از این قطعات 3 تورفتگی دارد و دیگری فقط 2 تورفتگی، همچنین شکل و اندازه تورفتگی ها نیز متفاوت است. یک قطعه دارای یک حفره‌ گرد است و بقیه حفره‌ها در دو قطعه همگی مسطح هستند.

باز هم می توانید تفاوت هایی را در تورفتگی ها مشاهده کنید. تورفتگی سمت چپ شبیه به نظر می‌رسد، اما فرورفتگی سمت راست در قطعه پایین وجود ندارد. این اتفاق به این دلیل رخ می دهد که جعل کنندگان قطعات را ساب می‌زنند تا علامت های قدیمی را از بین ببرند و سپس مجددا اقدام به سطح سازی مجدد می‌کنند، عمل سطح سازی مجدد با فرآیندی به نام "blacktopping" انجام می‌گردد، این فرایند باعث می‌شود اغلب حفره های کم عمق پر شوند. به همین علت تورفتگی قطعه پایین از بین رفته است.

در اینجا نمای نزدیک از یک تورفتگی دیده می‌شود که با مواد "blacktopping" پر شده است. این تورفتگی ها هرگز در طول فرآیند تولید به طور جزئی ایجاد نمی شوند. و عمقشان در تمام تو رفتگی یکسان است، اما در این مورد خاص از یک طرف تا لبه پر شده است.

تورفتگی‎هایی که توسط سازنده و قالب بر روی قطعات ایجاد می‌گردد  همیشه تمیز و یکنواخت هستند. اما این تورفتگی که در تصویر زیر دیده می‌شود با مواد مورد استفاده برای پوشاندن سطح قدیمی پر شده است، و به همین دلیل تمیز و بکنواخت نیست.

جاعلان کم کم متوجه می شوند که ما متوجه اشتباهات می‌شویم پس سعی در برطرف کردن آنها می‌کنند. به همین دلیل، ما شروع به مشاهده تلاش برای اضافه کردن فیزیکی تورفتگی کرده‌ایم یه طوری که با چشم غیر مسلح همه قسمت ها یکنواخت به نظر برسند. اما با میکروسکوپ به راحتی می توان دید که آنها برای ایجاد ظاهر یک تورفتگی معمولی  از حک لیزر استفاده کرده‌اند.

 

تولیدکنندگانی که با آنها صحبت می کنیم به ما اطمینان می دهند که در هنگام تولید قطعات، استانداردها را بسیار سختگیرانه رعایت می کنند. از این رو وجود رنگ در تورفتگی ها نباید وجود داشته باشد و این قطعه مشکوک به تقلبی بودن است.

قطعه پایین از همان کد لات قسمت بالا می باشد. شما می توانید یک مشکل دیگر را در تفاوت قسمت تورفتگی‌ها مشاهده کنید. تورفتگی نشان دهنده پایه یک در یک قطعه  بسیار بزرگتر است و  تورفتگی دیگر در قطعه پایین وجود ندارد. اگر شواهد غیر قابل انکار وجود نداشته باشد، ما به دنبال بیش از یک سرنخ برای تشخیص نهایی خود در مورد تقلبی بودن قطعات هستیم. در این مورد ما دو ناهنجاری نسبتاً واضح داریم که تصمیم ما را روشن می کند.

این 3 قطعه دارای مارکاژ کاملا یکسان در قسمت روی خود هستند. اما داری تورفتگی های با علامت کاملا متفاوت در قسمت زیر خود هستند. نه تنها دارای نوشتار متفاوتی هستند، بلکه از هیچ الگویی پیروی نمی‌کنند. دیدن الگوهای مشابه غیر یکسان، در قسمت زیر قطعه غیر معمول نیست. به عنوان مثال، اگر شما قطعه‌ای داشته باشید، که مانند قطعه اول 2 حرف در تورفتگی داشت، اما متفاوت باشند،دلیلی برای تقلبی بودن قطعه نیست. مثلا آن قطعه می‌تواند دارای نوشته BP به جای AP باشد. در عکس سوم هم به همین منوال، مثلا قطعه دیگر می‌تواند به جای حرف U دارای حرف T باشد.

کشور مبدا

در اکثر قطعاتی که به اندازه کافی بزرگ هستند تا بتوان نام کشور مبدا را بر روی آن حک کرد، نام کشور سازنده بر روی قطعه حک می‌گردد. معمولاً نام کشور سازنده را در تورفتگی‌های قطعات حک می‌کنند ، اما می توان آن را در هر جایی از قطعه نوشت. قطعات کوچکتر اغلب دارای کدهایی در داخل کدهای لات برای اطلاعات کشور مبدا خود هستند که استفاده از آن را به عنوان یک عامل تعیین کننده دشوار می‌کند. ما بررسی هایی را با قطعه سازان انجام داده ایم و با همه آنها صحبت کرده ایم که قطعه‌ای با کد لات مشابه با قطعه دیگر نمی‌تواند در کشور دیگری تولید شده باشد. برای مثال به تصاویر زیر دقت کنید.

همان طور که در تصویر زیر مشاهده می‌کنید، خواندن نوشته در مارکاژ قطعه سمت راست دشوار است زیرا عملیات blacktopping باعث ناخوانا شدن نوشته شده است، اما نوشته مالزی در قطعه سمت چپ کاملا مشخص است. ما تصاویر دیگری از مشکل blacktopping در سمت راست را در بخش "بافت" نشان خواهیم داد زیرا این ایراد نشانه خوبی از تقلبی بودن قطعه است.

دو قطعه با لات کد مشابه در سمت بالای خود دارای محل تولید متفاوتی هستند.

تکسچر یا بافت قطعه

در 2 تصویر بالا، می‌خواهم بر روی علائم جهت سنباده زنی تمرکز کنیم. زمانی که قطعات از قالب خارج می شوند دارای هیچ الگوی جهت داری نیستند. این نوع علامت‌ها زمانی ایجاد می‌شوند که جعل‌کنندگان علامت‌های بالا یا پایین را سمباده می‌زنند تا قطعه را برای blacktopping آماده کنند. باز هم باید یک میکروسکوپ داشته باشید تا این نوع ناهماهنگی را ببینید. این علایم با چشم انسان قابل مشاهده نیست.

اغلب اگر به لبه قطعات تقلبی نگاه کنید، می توانید تغییر بافت را در قسمتی که عملیات blacktopping بر روی آن انجام شده، مشاهده کنید. ببینید که چگونه قسمت فوقانی براق است و قسمت پایین دارای ظاهر مات‌تری است. فراموش نکنید که این قطعات در قالب ساخته می شوند. و این قالب ها به گونه‌ای طراحی نشده اند که یک روکش براق زیبا در قسمت بالایی قرار دهند تا بتوانند ظاهر زیباتری داشته باشد. بافت قطعه نباید در قسمت روی قطعه تغییر کند. این تصویر یک نمونه عالی از کنار هم قرار گرفتن بافت اصلی در مقابل تقلبی است. اگر متقلبان واقعاً کارشان را خوب انجام دهند و کارشان هیچ نقصی نداشته باشند، تشخیص تقلب بسیار دشوار می شود، اما همانطور که در این سند توضیح داده شده است معمولاً با دقت کردن در ظاهر قطعه می توانید چند نقص را پیدا کنید، ، زیرا اکثر مراحل در فرایند جعل و تقلب توسط دست یا ابزار غیر اتوماتیک انجام می‌شود و بی نقص نیست.

 

هر چه تعداد نمونه های بیشتری را مشاهده کنید، باید بتوانید تفاوت بین سطح اصلی و تقلبی را  راحت‌تر ببینید. براق بودن سطح اصلی نشانگر احتمال تقلب و انجام عملیات blacktopping بر روی قطعه است. معمولا سطح بیرونی آیسی‌های پلاستیکی تولید شده توسط روش قالب ریزی نمی‌درخشند. این تصویر تورفتگی دیگری است که برای فریب بصری افرادی که برای بازرسی به چشم غیرمسلح خود تکیه می کنند ایجاد شده است. خطایی که در ایجاد این دایره انجام دادند قابل مشاهده است و بافت داخل دایره نه صاف است و نه شبیه بقیه قسمت‌های آیسی است.

 

این تصویر نشان می دهد که 2 بافت مختلف در یک منطقه وجود دارد. دیدن یک سطح صاف و صیقلی در درون تورفتگی و بافت زبرتر در کنار آن معمول نیست، ممکن است بافت در دو سطح قطعه متفاوت باشد اما هرگز نباید 2 بافت مختلف را در یک ناحیه از قطعه مشاهده کنید.

به یاد داشته باشید که تورفتگی ها باید تمیز و صاف باشند. دلیل این که تورفتگی در تصویر زیر دارای سطح یکنواختی نیست، این است که در فرآیند علامت گذاری تقلبی، مواد اضافی در تورفتگی‌ها گیر می‌کنند. هر ماده اضافی در تورفتگی ها به آن تعلق ندارد.

همانطور که قبلاً توضیح داده شد، تورفتگی ها معمولاً دارای سطحی صاف هستند و بنابراین نوشته درون آنها نیز نباید بافت داشته باشد. تصویر زیر یک مثال افراطی است زیرا نیمی از تورفتگی توسط مواد سیاه پر شده است، اما اگر حروفی را با بافت روی آنها ببینید به احتمال زیاد روی آن عملیات  blacktopping انجام شده است.

تصویر زیر یک نمای نزدیک از بافت ظاهر سطح یک قطعه اورجینال است. دیدن آن در تصاویر قطعه بسیار سخت است، اما از طریق یک میکروسکوپ، تفاوت بین سطح یک قطعه تقلبی و یک قطعه اورجیتال را می‌توان به بهترین شکل تشخیص داد. سطح یک قطعه اورجینال دارای ظاهری تیزتر و کدرتر است. شیشه موجود در مخلوط مواد تشکیل دهنده بدنه، برجستگی‌ها و تو رفتگی‌های کوچک تیز را ایجاد می‌کند، در حالی که وقتی قطعه با مواد blacktopping یا سیاه پوش، رنگ می‌شوند، بافت زبر پُر می‌شود، مانند زمانی که  یک لایه رنگ روی کاغذ سنباده بکشید. این تصویر و توضیحات شامل تمام قطعات نیست، اما اکثر قطعات دارای این نوع پرداخت را هستند. برخی از قطعات که در ترکیب مواد تشکیل دهنده بدنه خود شیشه ندارند دارای سطح پلاستیکی صاف و صیقلی هستند. در ترکیب بدنه این قطعات نباید شیشه وجود داشته باشد.

پکیج قطعات الکترونیکی پلاستیکی معمولا با ترکیبی از شیشه و پلاستیک با کیفیت ساخته می شوند. سطح پکیج قالب گیری شده وقتی از قالب خارج می شود دارای بافت است. همانطور که در تصاویر قبلی مشاهده می کنید، حفره های پین اغلب بسیار صاف هستند. متقلبین مخلوط بسیار خوبی را برای ایجاد یک سطح بسیار مشابه با سطح قطعه اورجینال ارائه کرده‌اند. با چشم غیرمسلح تشخیص تفاوت بین سطح اصلی و سطح تقلبی تقریباً غیرممکن است. ولی با نگاهی دقیق از طریق میکروسکوپ علائم زیادی وجود دارد که می تواند به شما در تعیین اصالت یک قطعه کمک کند.

در تصویر زیر در گوشه بالای سمت چپ آیسی، زیاد سنباده زده شده است. و می‌توانید ببینید که زاویه‌ای به سمت پایین ایجاد کرده و این زاویه در هیچ یک از قسمت های دیگر این قطعه دیده نمی‌شود. این پدیده در روی بدنه آیسی غیر معمول است، شما می توانید این مشکل را هنگام نگاه کردن با میکروسکوپ ببینید، اما نشان دادن آن بر روی یک عکس دو بعدی دشوار است.

در تصویر زیر قطعه سمت چپ با روش سیاه پوش یا blacktopping  ایجاد شده است. قطعه سمت راست دقیقاً همان کد لات روی قطعه سمت چپ را دارد. همان طور که مشاهده می‌کنید، قطعه سمت راست دارای سطحی با بافت کاملا درست و منطقی است. این مورد بسیار جالب توجه است. ما این موضوع را به تامین‌کننده این قطعه که می‌دانستیم عمدتاً قطعات خود را از طریق خرید قطعات منسوخ شده از تولیدکننده اصلی تامین می‌کند، گزارش کردیم. پس از بررسی بیشتر متوجه شدیم که قطعه سمت چپ در واقع توسط یک شخص سوم برای کارخانه سازنده بازسازی شده است. اگر تولید کننده بخواهد قطعه ای که در کارخانه به اشتباه علامت گذاری شده باشد یا نیاز به ارتقا داشته باشد را، ممکن است دوباره علامت گذاری کنند. می‌دانیم که این اتفاق بسیار نادر است، اما اتفاق می افتد.

مقاومت در برابر حلال ها

پس از شستشوی قطعات با استون اگر نوشته یا علامتی تغییر کرد و یا پاک شد همان گونه که در ابتدای این سند به آن اشاره شد قطعه تقلبی است. این قطعه همان قطعه تصویر قبل است و  بعد از شستشو با استون در سمت راست آن تغییر و پاک شدن را به صورت واضح مشاهده می‌کنید. بسیار واضح است که نوعی پوشش رویی بر روی سطح وجود دارد. در آیسی‌ها اگر قسمت روی قطعه را با یکی از محلول‌های پیشنهادی بشویید و بافت متفاوتی مشاهده کنید و  یا علامت و نوشتار آن پاک شود می‌توانید مطمئن باشید که قطعه تقلبی است.

 

قبل: در تصویر زیر یک قطعه را که ما به تقلبی بودن آن مشکوک بودیم، قبل از شستشو با استون مشاهده می‌کنید، شما در این تصویر رنگ مشکی بافت دار، اما براق را می بینید.

 

بعد: در تصویر زیر همان قطعه را بعد از شستشو با استون مشاهده می‌کنید. شما می توانید در این تصویر علائم سنباده زدن سبک را مشاهده کنید، اما بافت سطح قطعه در این تصویر کاملا شبیه به سطح یک قطعه اصلی است.

نواقص

همه تولیدکنندگانی که با آنها صحبت کرده‌ایم بیان می‌کنند که استانداردهای کیفی بالایی دارند که مانع از وجود نقص در تولیدات آنها می‌شود. شماره‌های قطعه باید همیشه در یک مکان مشخص از قطعه باشد و نباید دارای غلط املایی یا خارج از تراز یا کج باشد. لوگوها نیز بسیار دقیق هستند و نباید از قطعه‌ای به قطعه دیگر متفاوت باشند. علاوه بر این، علایم  باید در محیط‌های سخت مقاومت کنند و همچنان خوانا باشند.

سازندگان بیان می کنند که علامت گذاری ها باید در ناحیه مناسب و درستی از قطعه باشد. این تصویر قطعاتی را نشان می‌دهد که دارای علامت گذاری در ناحیه کمی متفاوت و دارای شیفت به بالا و چپ هستندبه طوری که کاراکتر سمت راست خوانایی خود را از دست داده است.

کاراکتر سمت چپ در تصویر زیر قرار بوده که یک حرف "B" باشد. ما همچنین متوجه شدیم که آنها تعدادی علامت اضافی در قسمت بالای قطعه با همان رنگ نوشتار پارت نامبر حک کرده‌اند.

                  

این قطعه دارای نوشتار بر روی قسمت تورفتگی است و شرکت سازنده به ما اعلام کرده است که نوشتار پشت قطعه به این فرم انجام نمی‌دهند و این قطعه توسط آنها تولید نگردیده است. و کمپانی ماکسیم به ما اعلام کرد که این قطعات تقلبی هستند. ما این خطای علامت گذاری را تا به حال بیش از یک بار دیده‌ایم.

 

همان گونه که در تصویر زیر مشاهده می‌کنید، علامت گذاری  در محلی نیست که باید باشد. سازندگان به شما خواهند گفت که آنها اجازه این گونه خطا‌ها را در تولید محصولات خود نمی‌دهند.

 

این قطعه بر روی قرقره 2500 قطعه‌ای دارای برچسب کارخانه قرار داشت.دیدن لوگوی حکاکی شده قدیمی با چشم غیر مسلح بسیار سخت است، چه برسد به زمانی که قطعه درون رُل است و بر روی آن نوار پلاستیکی قراردارد. ما تصمیم گرفتیم مقداری از قطعات را از نوار بیرون بیاوریم زیرا این تامین کننده دارای سابقه خوبی نبود. پس از بیرون آورودن مشاهده کردیم که حکاکی اصلی قطعه سیاه شده بود و دوباره بر روی قطعه شماره جدید حک شده بود.

 

 

در تصویر زیر ابتدا علامت ها و نوشتار بسیار خوب و واضح بود. پایه‌ها کمی استفاده شده به نظر می‌رسیدند، اما نوشته‌ها کاملا درست به نظر می رسید. بافت سطوح هم درست و اصلی به نظر می‌رسیدند، بنابراین تنها بررسی بصری دیگری که می‌توانستیم انجام دهیم، تست ماندگاری علامت و نوشتار بود. ما از ترکیب تینر و الکل مطابق استانداردMIL-STD-883  استفاده کردیم و شماره قطعه به صورت کامل پاک شد.

 

علائم قطعه زیر نیز به راحتی پاک می شود. نکته ای که در مورد Maxim باید به آن توجه کرد این است که آنها حداقل از سال 2002 به بعد قطعات خود را با رنگ علامت گذاری نکرده‌اند. و فقط مشخصات قطعات خود را حکاکی می کنند. البته دانستن این قضیه در این مورد کمکی به ما نکرد زیرا  این قطعات در سال 2000 ساخته شده بودند، اما اگر یک قطعه از برند Maxim دارای رنگ دریافت کنید که دارای تاریخ ساخت جدیدتر از 2002 است، شما یک قطعه تقلبی دارید.

 

 

خصوصیات داخلی

جعل‌کنندگان در انجام تقلب‌های ظاهری بسیار بهتر شده‌اند، بنابراین اگر قطعات برای کاربردهای مهم استفاده می‌شوند و باید قابلیت اطمینان بالایی داشته باشند، مهم است که ویژگی‌های داخلی قطعه را بررسی کنید. تجهیزات و دانش مورد نیاز برای انجام تست های داخلی بسیار پیشرفته تر هستند، بنابراین هزینه بیشتری دارند. مهم‌ترین ارزیابی‌های داخلی عبارتند از کپسول‌زدایی حداقل یکی از قطعات آن لات و  مشاهده Die آن است، سپس بازرسی توسط  اشعه ایکس از تعدادی از قطعات یک لات برای تأیید اینکه die قطعات در کل لات یکسان است. 

تایید یک قطعه از طریق دکپسولاسیون یا کپسول زدایی.

 

بازرسی با اشعه ایکس از دو قطعه مشکوک به تقلب از دو قطعه با پارت نامبر و کد لات یکسان اما با مشخصات داخلی متفاوت.

 

تست ترکیبات عناصر فیزیکی قطعات

یکی دیگر از تست‌های مفید برای تایید اصالت قطعات از طریق شناسایی این است که آیا پایه‌ها با مواد درست و مطابق با استاندارد کارخانه سازنده، ساخته شده اند یا خیر. پایه‌های خیلی از قطعات مستعمل و قطعات تقلبی، مجدداً قلع‌ کاری می‌گردد تا مستعمل بودن آن دیده نشود. این تست توسط یک آنالایزر XRF (فلورسانس اشعه ایکس) انجام می شود. در زیر نمونه ای از گزارش از تست آنالایزر XRF توسط ما آمده است، حال ما می‌توانیم نتایج  را با مشخصات اعلام شده توسط سازنده مقایسه می کنیم.

نتیجه

شما پس از مطالعه کامل این سند، شانس بسیار بیشتری برای تشخیص و خرید قطعات الکترونیک اورجینال از تقلبی خواهید داشت. همان طور که می‌دانید، قطعات تقلبی تمام جنبه های صنعت ما را تهدید می کند. مهم این است که با هم کار کنیم تا مشکل را متوقف کنیم. لطفاً این سند را با همه کسانی که در این صنعت با آنها تجارت می کنید به اشتراک بگذارید.